Oratorium

In de jaren 60 begint Majoie Hajary aan een werk dat tientallen jaren in beslag zal nemen: Da Pinawiekie (ook wel Pinawikie of Pinawiki). Pinawikie betekent lijdensweek in het Surinaams. Ze schrijft behalve een Surinaamse, ook een Engelse, Franse en Duitse versie. In 1972 wordt een deel ervan opgenomen in een Parijse studio, op die muziek worden later (1973 en 1987) balletten uitgevoerd.
In 1974 komt het met steun van Sticusa en het CCS eindelijk tot een uitvoering van Da Pinawikie in de kerken van Paramaribo. Hieronder een korte beschrijving, partituren en registraties.

Iets overnemen van of ontlenen aan deze pagina? Graag, maar wel met bronvermelding.

Carolina Esse(d)

Bijbel van oma Carolina (1895), uit het archief van Majoie Hajary, zie voor oudere bijbels de boeken van Buku, Carl Haarnack

De Grote Stadskerk anno 2023, foto Ank Kuipers

Met hulp van de Stichting Surinaams Muziekcollectief (met o.a. John Leefmans en Fine de Beun-Kenswil) probeert Majoie later haar werk in volledige bezetting uitgevoerd te krijgen. Zie ook de Tijdlijn. Majoie verklaart in het tekstboek van 1995, dat ze Da Pinawikie componeerde ter nagedachtenis aan de viering van de Heilige week tijdens haar jeugd…’waarin alle rassen: Afro-Surinamers, Aziaten, Hollanders en (vooral kerkelijke) Duitsers gebroederlijk in de kerken, tempels en moskeeën in Paramaribo – paasliederen zongen.’

Oratorium Da Pinawikie oftewel Oratorium over de Lijdensweek:

De Lijdensweek herdenkt het lijden, sterven en herrijzen van Jezus Christus: het belangrijkste christelijke feest. Majoie schrijft behalve een Surinaamse, ook een Engelse (Holy Week), Duitse (Die Karwoche) en Franse (La Semaine Saint) liedtekst. Er zijn verschillende versies van Da Pinawikie. Die bevinden zich (binnenkort) in het Nederlands Muziek Instituut in Den Haag: eigenaar van de collectie.
De koorzang is steevast in het Surinaams. Majoie zegt hierover in de liedtekst van 1 november 1994 (opgedragen aan haar nicht Chandra van Binnendijk): ‘De zangers zingen in de taal die hun het beste ligt, behalve het koor – dat het volk van Suriname voorstelt.’

De plannen voor de uitvoering van Da Pinawikie met zijn vele vertalingen, zijn groots. Er zijn meerdere producenten, een van hen is theatermaker Henk Tjon, die samenwerkt met collega Thea Doelwijt. De productie klapt op het allerlaatste moment. Het voorstel om in een nieuw slotdeel alle geloven van Suriname te verenigen (download hier de tekst daarvan), wijst Majoie resoluut van de hand. De tekst moet gebaseerd blijven op het ‘kerkibuku’ van haar oma Carolina, oma Carootje.

Hugo van Ams neemt het stokje over van Henk Tjon. Da Pinawikie wordt in 1974 in verschillende kerken in Paramaribo uitgevoerd door professionele musici en amateurs (zie programmaboekje). Beluister hieronder de originele registratie daarvan (in bezit van Beeld en Geluid).

Majoie legt in het programmaboekje uit: ‘Da Pinawikie is een Surinaams Oratorium. De tekst is gekozen uit de 4 evangeliën: Matheus – Markus – Lukas – Johannes en uit Da Tori [verhaal] vo den Apostel. Het werk is met eerbied opgedragen aan Carolina Essed [ook wel Esse], de grootmoeder van Majoie Hajary uit wiens gebedenboek (gedateerd Paramaribo 1870) deze teksten door Majoie Hajary gekozen en gecomponeerd zijn.”
Later noemt ze een bijbel van 1895.

Ondanks talloze pogingen door de jaren heen is het van de gedroomde uitvoering in een volledige bezetting inooit gekomen.

Thema’s Pinawikie, onder Oisaux is het motief te herkennen dat ook in de opera La larme d’or voorkomt

Dit waren destijds de musici die eraan meewerkten: zowel professionals als amateurs. Van deze uitvoering werd een bandopname gemaakt.

De portretten van Henk Tjon (re) en Thea Doelwijt van het Doe-theater hangen tegenwoordig in de Stadsschouwburg, het ITA, in Amsterdam. De kunstenaar is Iris Kensmil.

R.K. Kathedraal bij nacht, foto Ank Kuipers

Met haar Pinawikie wil Majoie naar eigen zeggen een ‘pretentieloos’ werk schrijven dat bijdraagt aan een goed begrip van de Surinamers onderling. ‘De instrumentale bezetting [is] gebaseerd op de instrumentaties van Gospel Songs, Ragas en vooral de introductie van Kreisingi (gezongen door een Sopraan, al dan niet begeleid door koor of instrumenten), de Kreisingi vervangen de koralen uit de klassieke oratoria.’
Het orkest is idealiter een mix tussen Jazz, Aziatische, Afrikaanse en Surinaamse muzikale invloeden (met bijbehorend instrumentarium).

Partituur:

Hieronder de partituur van een versie die deels overeenkomt met de uitvoering/ registratie van 1974 (zie tijdcodes). Download hier de liedteksten in het Surinaams, Engels en Duits (de Franse liedtekst staat hier niet bij, maar is wel beschikbaar).
Deze versie (Engels – Surinaams, m.m.v. John Leefmans) bestaat uit 6 delen, met als instrumenten: fluit, saxofoon (bariton), tampura, sitar, tabla, trompet, drumm, Afrikaanse en Surinaamse drumm, gitaren, piano, (jeugd)koren, solostemmen, viool, altviool, contrabas. (In de kopie uit het archief zijn de namen van de instrumenten vaak deels weggevallen):

Proloog – Da Tori vo Zatradei, The Story of Saturday, Der Samstag (begint op 04′:03″) Download hier
In de registratie van 1974 vangt het oratorium aan bij Het evangelie van Johannes: Na begin, da woortoe ben de… [In den beginne was het woord…]. In deze partituur en de bovenstaande liedteksten ontbreekt dit begin, het is onduidelijk waarom. De melodie van Na begin… is ontleend aan Beethovens 7e symphonie.
Da Tori vo Zondei, The Story of Sunday, Palmsonntag (13′:04″) Download hier
Da Tori vo Moendei, The Story of Monday, Der Montag Download hier
Da Tori vo Toedeiwroko, The Story of Tuesday, Der Dienstag Download hier
Da Tori vo Fodeiwroko, The Story of Thursday, Gründonnerstag Download hier
Da Tori vo Vrijdag, The Story of Friday, Karfreitag (01:48′:28″) Download hier
In sommige versies komt hier de Wederopstanding achteraan.

In de versie met de Wederopstanding is de indeling:
Proloog
Eerste gedeelte, Da Tori vo Zatredei (Zaterdag), Zondei (Zondag), Moendei (Maandag), Toedeiwroko (Dinsdag)
Tweede gedeelte: Da Tori vo Fodeiwroko (Donderdag), Da Tori vo Vrijdag
Derde Gedeelte: Opstaan en Hemelvaart vo Masra [Meester]

LP La passion selon Judas (1970), ‘uittreksel’ van Da Pinawikie.

Ilsemarie Hajary, foto Hermien Kamphuis

Achterkant LP-hoes

De laatste twee nummers op de B-kant zijn:
– Notre pere, Onze vader, Wi Tata…
– Le verbe, In den beginne, Na begin da woortoe…
Download hier de Nederlandse en Surinaamse tekst van La passion selon Judas uit het werkschrift van Majoie en download hier de partituur van Wi Tata uit het archief van Majoie (helaas niet zo’n goede kopie).

Luister naar een registratie van Wi Tata uit het archief van Majoie, vermoedelijk gezongen door het Harmonie- of het Maranathamannenkoor. Op de LP wordt Wi Tata gezongen door vrienden en familie van Majoie (= niet rechtenvrij).

LP La passion selon Judas:

In 1973 komt een deel van Da Pinawikie uit bij CBS: La passion selon Judas, het verhaal van Judas. Roger Guérin speelt trompet en tekent voor het funky en jazzy arrangement. Haar aangetrouwde neef Christian Garros is op drum te horen. De familieleden en vrienden van Majoie (Carl, George en Ciske Tjong-Ayong, Ernst Bleijert en Siegfried Rijsdijk) zingen de Surinaamse koor- en solopartijen in. Majoie bespeelt de piano. De opname vindt plaats in een studio in Parijs, met Jean Eckian als producent.
De link onder is afkomstig van de site van http://www.victorkiswell.com/v3/?product=la-passion-selon-judas Werkt de link niet, gebruik dan een andere browser (bijv. Firefox) of klik hier

Op deze LP-muziek maakt de Surinaamse choreografe Ymme Dahlberg in 1973 een balletvoorstelling. Ze selecteert leeringen van de Surinaamse balletscholen en samen met de dansers/ ‘instructeurs’ Henk Tjon (Judas), Percy Muntslag (Jezus), Ilsemarie Hajary en Marlène Lie A Ling wordt La Passion selon Judas ingestudeerd.

In 1987 vormt de muziek opnieuw een inspiratiebron voor dansers van het Nationaal Ballet Suriname. Ditmaal is Majoies nicht, Ilsemarie Hajary, de choreografe. Aan de Ware Tijd van 11 april 1987 vertelt ze dat ze eenzelfde interpretatie van de Judasfiguur heeft als haar tante Majoie. Geen morele verontwaardiging. Zij bezien het verraad van Judas als iets dat reeds voorzegd was en gebeuren moést.

La passion selon Judas (1973), rechtsboven balletdanser Percy Muntslag die in het oratorium (ook) de rol van Jezus speelt (1974)

La passion selon Judas, notitie van Majoie Hajary in toenmalig spraakgebruik

Roger Guérin, uit het foto-album van Majoie Hajary

Eind jaren 40. Aankomst van Majoie op de luchthaven Zanderij (Suriname), links Majoie, rechts haar zus Toetie van Binnendijk-Hajary, in het midden Toeties dochter Ilsemarie oftewel Immeke.

Recensie in de Vrije Zeeuw van 1 september 1972. Dat de krant denkt dat Majoie een man is, tekent haar onbekendheid in Nederland. Later zou Majoie zich in een brief laten ontvallen dat ze sommige delen van de bewerking verschrikkelijk vond. Op de LP zijn wel haar prachtige Surinaamse koorzangen te horen. Luister hier naar een uitgebreid fragment uit La passion selon Judas.

Bij de samenstelling van deze site is zeer zorgvuldig omgegaan met naamsvermeldingen, bronvermeldingen en copyrights. Mocht u werk van uzelf tegenkomen of herkennen zonder naamsvermelding, neem dan contact op met de sitebeheerder Ellen de Vries.